Seizoensproducten: vooroordelen, clichés, grote vragen

Het is beslist: we gaan voor seizoensproducten! Behalve in de winter, want in dat seizoen is de keuze veel te beperkt. Maar is dat niet wat achterhaald? Tijd om dit cliché de wereld uit te helpen, net als zoveel vooroordelen waardoor we vaak niet durven veranderen.
Laten we het lijstje even overlopen, zodat u straks met kennis van zaken voor seizoensgebonden producten kiest.

1. IN DE WINTER NIETS DAN KOOL, KOOL EN KOOL

Inderdaad! U hebt keuze uit witte, groene en rode kool, Brusselse en Milanese kool, boerenkool en koolrabi. We associëren de winter ook met kastanjepompoen en gewone pompoen. En daarmee is ons lijstje af. Niet zo snel! Dit is hét moment om de rammenas, koolraap, haverwortel, aardpeer, schorseneer, knol en rode biet te (her)ontdekken.
Al deze knolgroenten met soms bijzondere namen leveren ons een cocktail van vitamines, mineralen en oligo-elementen. En die kan ons organisme tijdens die lange, donkere en koude maanden goed gebruiken! Profiteer ervan om nieuwe dingen uit te proberen: rauw, gekookt, in salade, puree, soep, taart ... Vergeet ook het witlof niet. Tussen oktober en april kunt u deze groente op 1001 manieren bereiden: van de traditionele rolletjes tot een superslaatje met stukjes rode biet, maar ook in een heerlijke velouté met grijze garnalen. Appelen en peren zijn de ontegensprekelijke sterren van het donkere seizoen, maar probeer ook eens kweepeer. Die is ontzettend lekker in gelei, moes of zelfs in de vorm van een likeur.

2. ELK SEIZOEN ZIJN PRODUCT

Ja en neen. Terwijl asperges maar van eind april tot begin juni worden geoogst en we er dus maar een heel korte tijd kunnen van genieten, zijn champignons dé kampioen in de categorie ‘alle seizoenen’. Ze worden onafgebroken geoogst, van januari tot december. Ook wortelen liggen het hele jaar door in de rekken, maar dan wel onder twee benamingen: vroege wortelen en winterwortelen.
De eerste soort zijn fijne, jonge wortelen met loof. Ze worden van het voorjaar tot oktober in bussels verkocht. Winterwortelen worden in de herfst en de winter verkocht. Ze zijn het jaar ervoor gezaaid. Winterwortelen worden op het veld omgedraaid en bedekt met aarde of hooi om ze te beschermen tegen de kou.
Thuis kunt u ze meerdere maanden in de kelder bewaren, indien mogelijk in zand. Vroege wortelen daarentegen blijven slechts enkele dagen goed in de groentebak in uw koelkast. Ontdoe ze eerst van het loof, want dat neemt vocht en vitamines uit de peen.

3. SEIZOENSPRODUCTEN ZIJN MILIEUVRIENDELIJK

In principe wel, want seizoensproducten worden op een natuurlijke wijze ter plaatse gekweekt tot ze rijp worden geoogst. Als u ze bovendien lokaal koopt, is de keten nog veel korter. En minder transport betekent minder broeikasgassen. Dragen ze ook nog eens een biolabel, dan werden ze niet bespoten met kunstmatige meststoffen of pesticiden. Maar soms is het allemaal iets ingewikkelder en heeft de consument terecht moeite om eraan uit te geraken. Biologische teelt, bijvoorbeeld, gaat steeds meer gepaard met intensieve productie in serres, wat het energieverbruik aanzienlijk verhoogt.
Nemen we het voorbeeld van de tomaat: zijn de Belgische tomaten, bij ons verkocht in december, milieuvriendelijker dan de tomaten uit Marokko? Of juist niet?
De Belgische tomaten zijn heel wat minder milieuvriendelijk, want de tomaten uit Marokko worden weliswaar in een beschermde ruimte, maar zonder verwarming of verlichting geproduceerd, in tegenstelling tot die van bij ons. Besluit? Van het seizoen, milieuvriendelijk en biologisch gaan niet altijd samen, net zoals lokaal niet noodzakelijk van het seizoen betekent. Mandarijntjes en sinaasappels zijn van het seizoen tussen november en februari, maar het is bijzonder onwaarschijnlijk dat u hier in België ergens een mandarijn- of sinaasappelplantage tegenkomt!

4. SEIZOENSPRODUCTEN, DAT ZIJN ENKEL MAAR GROENTEN EN FRUIT.

Helemaal niet. Kaas, vis en vlees zijn eveneens seizoensgebonden als we naar een ethische, duurzame en verantwoordelijke consumptie streven. Als we de seizoenen respecteren, is dat beter voor het dierenwelzijn (respect voor de voortplantingsperiode, jachtperiode) en bevorderen we de duurzame visvangst. Ook de smaak van kaas en vlees vaart wel bij seizoensgebonden consumptie, want in de lente heeft het vee buiten een overvloed aan fris en vet gras.
Zo kiezen we in de lente en de zomer beter voor verse mozzarella en geitenkaas, terwijl beaufort en comté winterkazen zijn. Hoe komt dat? Door het relatief lange rijpingsproces, ook al worden ze met lentemelk gemaakt. Varkens- en schapenvlees eten we normaal niet tijdens warme perioden, in tegenstelling tot lam. En kreeft is geen winterproduct, ook al steelt hij jaar na jaar de show op onze feesttafel. Het seizoen bij uitstek voor kreeft is van halverwege april tot eind augustus. Dan is het vlees lekker smeuïg.

Geef dus ook hier de voorkeur aan ecologisch verantwoorde consumptie. Ook uw portemonnee zal er wel bij varen, want tijdens het seizoen zijn deze producten opvallend goedkoper!