Gluten: waarom glutenvrij eten (niet) nodig is

Gluten. Je hebt er vast al over gehoord. Misschien heb je wel vrienden of familie die glutenvrij eten. Maar wat zijn gluten precies? Waarom eten mensen glutenvrij? En is dat nu echt gezonder? In deze blog kom je te weten wat gluten precies zijn, wat gluten-intolerantie is en waarom glutenvrij misschien niet voor iedereen nodig is.

Wat zijn gluten en hoe werken ze?

Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in granen zoals tarwe, gerst en rogge. Wanneer je bloem mengt met water, vormen de gluten een netwerk dat het brooddeeg zijn elastische textuur geeft.

Wanneer het brooddeeg na het kneden rust, vangt dit elastische netwerk de gasbelletjes op die in het proces ontstaan, waardoor het deeg mooi rijst en het brood zijn typische luchtige structuur krijgt. Gluten zijn dus essentieel voor het slagen van heel wat van onze favoriete bakproducten: van knapperig stokbrood tot pizza’s uit de houtoven.

Ziek van gluten? Intolerant of gevoelig

Bij sommige mensen veroorzaakt het eten van gluten beschadiging in de dunne darm. Ze krijgen buikpijn en diarree. Zij hebben gluten-intolerantie of coeliakie. Dit is een auto-immuunziekte waarbij je lichaam afweerstoffen aanmaakt tegen het eiwit dat in gluten zit. Je darmvlokken verdwijnen en je darm slaagt er niet meer in om voldoende voedingsstoffen op te nemen. Wie gluten-intolerant is, moet strikt glutenvrij eten.

Naast coeliakie bestaat er ook glutenovergevoeligheid. Wie overgevoelig is aan gluten, ervaart vergelijkbare symptomen na het eten van gluten, maar zonder de auto-immuunreactie of darmschade. Er is in de medische wereld nog onduidelijkheid over de exacte oorzaak en diagnose van deze gevoeligheid. Maar het is wel duidelijk dat ook deze mensen baat hebben bij een glutenvrij dieet.

De hype van glutenvrij: is het gezond?

De afgelopen jaren lijkt glutenvrij eten bijna een trend. Supermarkten hebben een uitgebreid gamma aan glutenvrije producten en in vele restaurants kan je kiezen voor glutenvrije gerechten. Dat is praktisch voor mensen met gluten-intolerantie, maar is glutenvrij ook voor andere mensen ‘de gezondere optie’?

Heel kort en bondig: nee. Voor mensen met coeliakie of een bewezen glutenovergevoeligheid is een glutenvrij dieet essentieel voor hun gezondheid.

Voor alle anderen zijn gluten volkomen veilig en zelfs gezond. Granen die gluten bevatten, zijn rijk aan vezels, vitamines en mineralen en dragen dus bij aan een gezond eetpatroon.

Mensen die glutenvrij moeten eten, moeten dus alert zijn dat ze gerechten met de nodige dosis vezels, vitamine B1, foliumzuur en jodium op het menu zetten.

Omdat gluten-intolerantie de laatste jaren steeds bekender werd en glutenvrije producten makkelijker verkrijgbaar, denken velen dat glutenvrije voeding automatisch gezonder is. Maar dat is duidelijk niet zo.

Kiezen voor glutenvrij? Alleen als het medisch noodzakelijk is. O, ja: of je nu glutenvrij shopt of niet, bij de kassa reken je vlot af met je Edenred Maaltijd-vouchers 😉