Seizoensproducten: een milieuvriendelijk gebaar, dat goed doet
Zo’n derde van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd is aan de voedselconsumptie te wijten. Het transport van voedingsmiddelen zou verantwoordelijk zijn voor 4 à 7 % hiervan, terwijl het verwerkings- en verpakkingsproces goed is voor 7 à 11 %. Wie ook maar een beetje gevoelig is voor het milieuprobleem en de gevolgen hiervan, kan hier niet onverschillig bij blijven. De consumptie van seizoensproducten is een kleine, bewuste stap naar een duurzame en gezondere voeding.
Een vers, niet getransformeerd product van het seizoen, indien mogelijk biologisch, is veruit het gezondste alternatief. Het voldoet aan onze lichamelijke behoeften in elk seizoen en speelt een preventieve rol tegen obesitas, diabetes en andere, ernstige ziekten. Maar hoe zit het met de gevolgen voor het milieu?
Omdat enkele cijfers meer zeggen dan een lang betoog, hebben we er enkele verzameld bij erkende organisaties.1
LOKALE SEIZOENSPRODUCTEN
We doen er misschien tien seconden over om tomaten te kiezen in de supermarkt, maar aan dit haast achteloze gebaar gaat een heel verhaal vooraf. En daar zijn we ons niet altijd van bewust. Elk voedingsmiddel heeft, van de productie tot ons bord, een impact op het milieu. De waterbehoefte, de machines die op olie werken, de chemische meststoffen, de kunstmatige pesticiden en de energieverslindende serres zetten onze planeet onder druk.
Bovendien halen handelaars hun producten vaak van ver, puur voor ons culinair genot. Kortom, we moeten dringend wakker worden. Het transport per boot is goed voor 15 à 30 g/tonkilometer2 tegenover 570 à 1580 g/tonkilometer per vliegtuig!
Met de trein bedraagt de hoeveelheid CO2-uitstoot 30 g/tonkilometer, terwijl een vrachtwagen 210 à 1430 g/tonkilometer produceert. Een koelvrachtwagen doet daar nog een flinke schep bovenop en kan tot 800 g CO2 meer uitstoten. Over het algemeen is voor lokaal geproduceerde seizoensgroenten en -fruit 10 à 20 keer minder olie nodig dan voedingsmiddelen die in het buitenland worden gekweekt en per vliegtuig worden geïmporteerd.
DENKEN AAN ONZE GEZONDHEID EN DIE VAN DE PLANEET
Deze cijfers zijn evenwel met enige voorzichtigheid te interpreteren. Een kleine, lokale producent die levert aan markten en winkels in de regio, kan meer broeikasgassen3 uitstoten omdat zijn goederentransport niet geoptimaliseerd is. “De uitstoot per afgelegde kilometer en per vervoerde ton is ongeveer 10 keer kleiner voor een vrachtwagen van 32 ton en 100 keer kleiner voor een vrachtschip voor lange afstanden dan voor een kleine vrachtwagen van minder dan 3,5 ton, want ze kunnen grotere afstanden afleggen met een equivalente broeikasgasimpact”, aldus het ADEME4.
De korte keten biedt dan weer andere voordelen. Dit gaat gepaard met minder afval en minder energieverbruik voor de opslag en verpakking, terwijl er bij de productie minder chemische middelen aan te pas komen.
De productie en consumptie van voedingsmiddelen hebben ook een impact op het milieu. De consumptie van één kilo Belgische appelen in oktober (dus volop in het seizoen) levert 0,09 kg CO2 op, tegenover 0,14 kg CO2 voor dezelfde kilo Belgische appelen in april.
Als deze appelen per boot uit Chili worden ingevoerd, stijgt dit cijfer naar 0,55 kg CO2. Door te kiezen voor seizoensproducten zeggen we ook neen tegen de productie in verwarmde serres, die vaak ook nog eens meer meststoffen vereist. Een kilo Belgische tomaten die tijdens het seizoen in de open lucht worden geteeld, staat gelijk met 0,2 kg CO2, tegenover 0,6 kg voor tomaten uit Spanje.
Tomaten die buiten het seizoen in een verwarmde serre in België worden gekweekt, produceren 2,3 kg CO2/kg. Naleving van het seizoensgebonden karakter van voedingsmiddelen is een eerste engagement ten voordele van het milieu, maar er zijn nog stappen voor extra doeltreffendheid. Het Institute for Climate Economics (I4CE) pleit voor een verlaging van onze vleesconsumptie, een halvering van de voedselverspilling en de consumptie van weinig verwerkte producten die niet verpakt en niet ingevoerd zijn. Kortom, dit zijn allemaal maatregelen binnen ieders bereik.
Verschillende experts5 zijn van mening dat de wereldwijde toepassing van gezonde voedingspatronen, gebaseerd op duurzame voedingssystemen, onze planeet in grote mate kan beschermen en de gezondheid van miljarden personen kan verbeteren.
En u? Wat gaat u doen om de planeet te beschermen en beter voor uw gezondheid te zorgen?
- 1 BIM-Leefmilieu Brussel; Instituut voor Duurzame Ontwikkeling en Internationale Relaties (IDDRI)
- 2 Een tonkilometer geeft de hoeveelheid CO2 weer, uitgestoten door het transport van één ton voedingsmiddelen over één kilometer
- 3 Broeikasgassen
- 4 Frans Agentschap voor Milieu en Energiebeheer
- 5 In januari 2019 ondertekenden experts uit 16 landen het rapport Food, Planet, Health van de Commissie EAT-Lancet.
Vond je dit artikel leuk?
Neem de tijd om te klikken om uw mening met ons te delen en maak onze volgende artikelen nog relevanter voor uw behoeften.